Χάος, ευρυθμία, εντροπία …. είναι από εκείνες τις στιγμές που έχεις χίλια δύο πράγματα στο κεφάλι σου και σφηνώνονται δύο λέξεις να σε μαγέψουν, να σου πάρουν και την όποια προσοχή σου είχε απομείνει.
Έτσι και εγώ που με την φυσική και τα μαθηματικά η σχέση μου είναι πλατωνική και τερματίστηκε κάπως άδοξα μετά το λύκειο. Έλα μου όμως που ανάλογα με το τι τρώει το κεφάλι σου σε βάζει πάνω στις ράγες των συσχετισμών, σου δίνει μία να κυλήσεις σου πετάει το τυράκι σε ένα δύο ωραίους ορισμούς και σε βάζει στο τρυπάκι της μελέτης.
Και δείτε τι ωραία πράγματα έμαθα τις τελευταίες μέρες: Επιστημονικά, η έννοια χάος, ουδεμία σχέση έχει με αυτό που είχα στο μυαλό μου. Η θεωρία του χάους είναι μία από τις μεγαλύτερες φυσικομαθηματικές ανακαλύψεις μετά την κβαντομηχανική και την θεωρία της σχετικότητας. Με μια εκλαϊκευμένη προσέγγιση η Θεωρία του Χάους μελετά τη συμπεριφορά ορισμένων μη γραμμικών δυναμικών συστημάτων, τα συστήματα αυτά έχουν δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ένα ότι είναι ιδιαίτερα εξαρτημένα από τις αρχικές συνθήκες κατά τη δημιουργία τους και δύο ότι χαρακτηρίζονται από μία μη περιοδικότητα.
Με λίγα λόγια ο βαθμός επηρεασμού των συνθηκών επηρεάζει την εξελικτική πορεία των φαινομένων και επίσης δεν υπάρχει προδιαγεγραμμένη πορεία εξέλιξης …. αυτή η φαινομενική τυχαιότητα της παρατηρούμενης συμπεριφοράς των συστημάτων, είναι αυτή που πιθανόν να τρομάζει και χρησιμοποιείται τόσο λάθος ο όρος από κάθε μαλακοτηλεπερσόνα και πολιτικάντη του κώλου.
Και συνεχίζω, σύμφωνα με την θεωρία, ένα μη γραμμικό δυναμικό σύστημα μπορεί, σε γενικές γραμμές, να παρουσιάζει μια ή περισσότερες από τις παρακάτω συμπεριφορές:
-να καταλήγει σε ηρεμία (ακινησία)
– να επεκτείνεται συνεχώς ή όπως λέγεται να συμβαίνει μια “έκρηξη”
– να εκτελεί περιοδική κίνηση ή ημι-περιοδική κίνηση
– να εκτελεί χαοτική κίνηση
Το γοητευτικό για κάποιους και τρομακτικό για τους υπόλοιπους είναι με λίγα λόγια η δυσκολία στην παρατήρηση και πρόβλεψη της συμπεριφοράς. Δεν δίνεται αρνητικό πρόσημο στο αποτέλεσμα, ίσα ίσα επισημαίνεται ότι μέσω αυτής της διαδικασίας επιτυγχάνεται η αρμονία, η ακόμα καλύτερα η ευρυθμία.
Στην ουσία η παραπάνω όροι εμπεριέχονται ο ένας μέσα στον άλλο, αποτελούν κομμάτι τους, αλληλένδετα, το χάος φέρνει την αρμονία και την ευρυθμία, η αρμονία έχει μέσα της το χάος και το προκαλεί και άλλα τέτοια μαγευτικά.
Επίσης μας ξεκαθαρίζει ότι η αταξία δεν σημαίνει ανομία, γίνεται δηλαδή ένας διαχωρισμός της τάξης και του νόμου, ότι δηλαδή την αταξία την διέπουν νόμοι, άσχετα με το αν δεν είναι χαρτογραμμένοι και αποκωδικοποιημένοι. Υπάρχουν αλλά απαιτούν για την ώρα μια ανώτερη νόηση μέχρι να τους καταλάβουμε και να τους ερμηνεύσουμε.
Από την άλλη η φύση περιέχει μέσα της χιλιάδες φαινόμενα που μοιάζουν τυχαία και χωρίς δομή, που όμως τελικά υπακούουν σε πολύ απλούς νόμους.
Ένα άλλο ωραίο είναι ότι μία από της ερμηνείες του Χάους είναι: Στοχαστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται σ’ ένα ντετερμινιστικό σύστημα, όπου στοχαστικό είναι το τυχαίο. Η στοχαστική συμπεριφορά δεν έχει ούτε νόμους ούτε τάξη, και καθοδηγείται απ’ το τυχαίο. Άρα, το χάος είναι “μια συμπεριφορά χωρίς τάξη που όμως καθοδηγείται ολοκληρωτικά από κάποιο νόμο“
Επίσης ένα ακόμα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι τα συστήματα αυτά γίνονται όλο και περισσότερο μη προβλέψιμα ανάλογα με τους βαθμούς ελευθερίας που τα διέπουν.
Όσο περισσότεροι βαθμοί ελευθερίας, τόσο μικρότερες πιθανότητες πρόβλεψης.
Βέβαια δεν είμαι τόσο αφελής να πιστέψω ότι η συνειρμική σύνδεση από κοινωνιολογικής άποψης και η μελέτη πληθυσμών μπορεί να ερμηνευτεί μέσα από τους αυστηρούς νόμους της φυσικής, αλλά σίγουρα αποτελεί μία πολύ ενδιαφέρουσα τροφή για σκέψη.
Βοηθάει αρκετά στην αποδόμηση εννοιών και συσχετισμών, όπως δηλαδή ότι χάος σημαίνει καταστροφή, δηλαδή όσο μπορεί να είναι καταστροφή άλλο τόσο μπορεί να είναι και γέννα.
Ένα μυαλό κατακλυσμένο από πολλούς βαθμούς ελευθερίας είναι ικανό να επιφέρει αλλαγή, γιατί είναι ικανό να κινηθεί έξω από τις γραμμές και την φορά που έχουν όλοι οι υπόλοιποι, είναι ικανό γιατί οι κατασταλτικοί μηχανισμοί είναι ανίκανοι να έχουν πλήρη επίγνωση και πρόβλεψη της συμπεριφοράς του. Γίνεται ο κινητήριος μοχλός της εντροπίας.
Ααα ξέχασα, εντροπία είναι η έννοια μέσω της οποίας μετράται η αταξία, της οποίας η μέγιστη τιμή αντικατοπτρίζει την πλήρη αποδιοργάνωση.
Έτσι λοιπόν μέσα από ένα μυαλό με πολλούς βαθμούς ελευθερίας μπορεί να επαληθευθεί ένα στοιχείο της θεωρίας τους χάους, το φαινόμενο της πεταλούδας, το οποίο λέει:
“αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα”
Κάνε Like στο:
Like Φόρτωση...
